Giovanni Niccolò Servandoni - Schilder, decorateur, architect

Wanneer Charles d’Ursel in 1738 het domein van Hingene erft, beantwoordt het laatbarokke kasteel niet meer aan de smaak van de tijd en het prestige van de hertog. Tussen 1761 en 1765 zal de internationale sterarchitect Giovanni Niccolò Servandoni (1695–1766) het kasteel en het domein grondig onder handen nemen. Onder zijn leiding komt het classicistische kasteel tot stand dat we vandaag nog kennen. Ook zijn ingrepen in het park bepalen tot op heden het uitzicht van het domein.

Servandoni was niet enkel architect. Hij begint zijn internationale carrière als schilder van klassieke ruïne-taferelen. Zijn knapste werken zijn echter voor altijd uit het landschap verdwenen omdat ze ... tijdelijk waren. Met operadecors en spectaculaire feestscenografieën betovert hij het publiek in, onder andere, Parijs, Lissabon en Wenen. Hij bouwt het decor en het vuurwerk voor de première van Händels Music for the Royal Fireworks in Londen.

Als architect realiseert hij één van de meest spraakmakende bouwwerken in het Frankrijk van Lodewijk
xv: de gevel van de Parijse Saint-Sulpicekerk. Doorheen zijn carrière is hij steeds op zoek naar erkenning ... en op de vlucht voor de
schuldeisers. Zo komt hij ook in Brussel terecht, waar hij werkt voor de hoogste adel van de Oostenrijkse Nederlanden en de vertegenwoordigers van de keizer.

Dit boek presenteert Servandoni’s werk in België, geplaatst binnen de context van zijn omvangrijke oeuvre en zijn onwaarschijnlijke biografie. Het brengt daarnaast ook het verhaal van Servandoni’s zoon en kleindochters, die mee aan de basis liggen van zijn succesvolle carrière in onze streken.

'Giovanni Niccolò Servandoni - Schilder, decorateur, architect' is  UITVERKOCHT.

Vrouwen met stijl. Vier penseelprinsessen in Hingene.

In dit boek presenteert Wendy Wiertz het werk van vier adellijke amateurschilderessen, die regelmatig in het kasteel van Hingene verbleven. Ze groeiden er op, vonden er een thuis na hun huwelijk of kwamen er op bezoek bij hun schoonfamilie.

De centrale figuur is Antonine de Mun, hertogin d’Ursel (1849–1931). Verder komen ook haar grootmoeder Emilie (1782–1849), haar moeder Pauline (1828–1877) en haar dochter Henriette – alias Riri (1875–1934) aan bod. Samen omvatten ze de periode van Napoleon tot na de Eerste Wereldoorlog.

Hoewel de vrouwen tot verschillende generaties behoren, leren ze alle vier tijdens hun jeugd tekenen en schilderen. Ze blijven dit de rest van hun leven doen. Dankzij een legertje bedienden en gouvernantes, die de zorg om het huishouden en de kinderen lichter maken, kunnen de dames veel tijd aan hun teken-, en schilderkunst besteden.

De inspiratie voor hun kunstwerken komt uit hun directe omgeving. Familieleden, personeel, het interieur van hun woonsten, het kasteel en het landschap worden met een uitzonderlijke fijngevoeligheid vastgelegd. Tientallen aquarellen, tekeningen en olieverfschilderijen van hun hand bleven bewaard in adellijke privéverzamelingen. In deze publicatie worden ze het voor het eerst samen gebracht.

Wendy Wiertz is gespecialiseerd in negentiende-eeuwse adellijke kunstenaressen en maakte eerder al een thesis over het leven, oeuvre en de positie in de kunstwereld van Antonine de Mun, hertogin d’Ursel. Nu werkt ze als praktijkassistent kunstwetenschappen aan de KU Leuven en bereidt ze een doctoraat voor over amateurkunstenaressen in adellijke kringen in België tussen 1830 en 1914.

Het boek verscheen naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in kasteel d'Ursel van 22 september tot 24 november 2013.

'Vrouwen met stijl. Vier penseelprinsessen in Hingene' is het vijfde nummer in de reeks 'Historische publicaties', kost 5 euro en is te koop in het kasteel (03 820 60 10) of te bestellen via info@kasteeldursel.be. Verzendkosten: 4 euro (binnenland) en 7,50 euro (buitenland).

Voor hertog en veerman. Het paviljoen De Notelaer in Hingene

De voorbije jaren boog een groot aantal specialisten zich over het ontstaan en de evolutie van het paviljoen De Notelaer en zijn omgeving. Hun onderzoeksresultaten werden gebundeld in 'Een belvedère aan de Schelde. Paviljoen De Notelaer in Hingene (1792–1797)', door het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE) gepubliceerd als aflevering 5 van de Relicta Monografieën.

Koen De Vlieger-De Wilde, beheerder van kasteel d'Ursel, vatte deze omvangrijke wetenschappelijke publicatie samen tot een publieksboek.

Niet alleen bij de Hingenaars maar ook bij het brede publiek is De Notelaer een bekende en geliefde ontmoetingsplek waar het heerlijk genieten is bij een drankje of koffie met notentaart. Dit gebouw maakt deel uit van een collectief geheugen, waarin landschap, gebouw en interieur organisch in elkaar overvloeien. Maar wie weet dat dit paviljoen werd ontworpen door de internationaal vermaarde Franse hofarchitect Charles De Wailly? Of dat het werd genoemd naar een specifieke notenboom die daar op de dijk stond? Dat het gebouw oorspronkelijk dienstdeed als hertogelijke ontvangstruimte, als woning voor de veerman en als herberg?

'Voor hertog en veerman. Het paviljoen De Notelaer in Hingene' is het vierde nummer in de reeks 'Historische publicaties', kost 5 euro en is te koop in het kasteel (03 820 60 10) of te bestellen via info@kasteeldursel.be. Verzendkosten: 4 euro (binnenland) en 7,50 euro (buitenland).

Op maat van de hertog. De bouw van een nieuwe kerk voor Hingene.

In 1872 is iedereen het erover eens: de oude Sint-Stefanuskerk is te klein geworden. Maar over het nieuwe ontwerp, de keuze van de bouwmeester en wie dat alles zou betalen, heerst er grote verdeeldheid. Pas in 1894 tekent architect Joseph Caluwaers een nieuw ontwerp in neogotische stijl, met behoud van de oude toren, het koor, de kruisbeuk en de privékapel van de familie d’Ursel.

In deze publicatie vertellen vijf specialisten de bewogen bouwgeschiedenis van de Sint-Stefanuskerk in Hingene, een landelijke parochie onder de vleugels van de hertog d’Ursel.

Aan de hand van de archieven reconstrueert bouwhistorica Linda Van Langendonck de opeenvolgende verbouwingen van de oude kerk.

Ze neemt ook de bespreking van de nieuwe kerk voor haar rekening, met veel aandacht voor de gebruikte materialen, de vordering van de werken en het uiteindelijke uitzicht van het gebouw.

Lokaal historicus Benny Croket schetst een beeld van de Sint-Stefanusparochie op het einde van de negentiende eeuw, van de vele discussies die vooraf gingen aan de bouw van de kerk en van de feestelijke wijding door kardinaal Mercier.

Het interieur, de kunstvoorwerpen en de cultusobjecten van de kerk worden behandeld door kunsthistoricus Marc Mees.

Graaf Baudouin d’Ursel schreef een portret van Joseph d’Ursel en Antonine de Mun, het hertogelijk paar dat zich met veel toewijding heeft ingezet voor de nieuwe kerk.

De laatste bijdrage, door de huidige pastoor Patrick Maervoet, gaat over de twintigste-eeuwse geschiedenis van de Sint-Stefanuskerk.

'Op maat van de hertog. De bouw van een nieuwe kerk voor Hingene' is UITVERKOCHT.

Tussen salon en strijdtoneel. De militaire carrières van de hertogen d'Ursel.

Conrard-Albert (1665-1738), Charles (1717-1775) en Wolfgang-Guillaume (1750-1804) dienen als kolonel, generaal en veldmaarschalk in het leger van de Habsburgers. Aan het hoofd van hun troepen bevrijden deze hertogen d’Ursel Boedapest van de Turken en belegeren ze de Moren in Noord-Afrika, vechten ze tegen de Fransen in Italië en leiden ze veldtochten in Bohemen. Maar ze vechten evengoed in eigen land en speelden zelfs een vooraanstaande rol in de Brabantse Omwenteling.

In dit boek belichten Bob Daems en Baudouin d'Ursel de militaire carrières en de wapenfeiten van de eerste drie hertogen d’Ursel. Hun loopbanen omspannen zowat honderd jaar, ongeveer van 1690 tot 1790. Op die manier is het persoonlijke verhaal van drie generaties d’Ursel een perfecte leidraad door de militaire geschiedenis van de achttiende eeuw.

'Tussen salon en strijdtoneel'. De militaire carrières van de hertogen d'Ursel' is het tweede nummer in de reeks 'Historische publicaties', kost 5 euro en is te koop in het kasteel (03 820 60 10) of te bestellen via info@kasteeldursel.be. Verzendkosten: 4 euro (binnenland) en 7,50 euro (buitenland).

Hingene en den duc. Mondelinge geschiedenis in het kasteel.

Gedurende meer dan 350 jaar was het kasteel van Hingene het favoriete buitenverblijf van de adellijke familie d’Ursel: zomer na zomer trok de hertog met zijn gevolg naar het platteland en leefde hij letterlijk midden in het dorp. Wanneer de familie d’Ursel in 1973 haar kasteel en domein verkoopt, komt er opeens een einde aan deze eeuwenlange band met de Hingenaars. Toch blijven de herinneringen aan den duc en aan hoe het vroeger ging, voortleven.

Hoe beleefden gewone Hingenaars de jaarlijkse komst van de hertog? Waren het park en het kasteel gemakkelijk toegankelijk? Wie heeft het nog aan de stok gehad met de boswachter? Gingen de dorpelingen in de jaren 1950 nog koken in het kasteel of werken in de tuin? Hoe verliepen de huwelijken en doopfeesten van de d’Ursels? En de processies? Wie heeft juffrouw Jeanne, de legendarische rentmeesteres, nog gekend? Konden de Hingenaars rekenen op de hertog als ze in de problemen zaten? Was hij geliefd? Of gevreesd? Hoe gingen de adellijke kinderen om met de dorpsjeugd? Wie ging als drijver de bossen in voor de klopjacht? En wie stroopte voor eigen rekening?

De antwoorden op deze vragen komen van de hoofdrolspelers zelf. Elke Verhoeven interviewde meer dan vijftig Hingenaars over hun herinneringen aan den duc, het domein en het kasteel d’Ursel in vroegere tijden…

'Hingene en den duc. Mondelinge geschiedenis in het kasteel' is UITVERKOCHT.

De tuinen van Hingene

In deze Erfgoedgids bespreekt auteur Katrien Hebbelinck het domein d'Ursel. Gedurende vele eeuwen was het kasteel van Hingene de zomerresidentie van de adellijke familie d'Ursel. Vrijwel elke generatie van deze familie heeft het kasteel en het park aan de heersende wooncultuur en mode aangepast; telkens bijgestaan door internationaal gerenommeerde ontwerpers zoals Jean Beausire, Giovanni Niccolo Servandoni of Eduard Keilig. Het boek illustreert, aan de hand van waardevolle en veelal onuitgegeven documenten, onder meer uit het archief van de familie d'Ursel, hoe dit domein evolueerde.

De auteur schetst op een boeiende manier de ontwikkeling van een laat-middeleeuws stenen huis en hof, over een bak- en zandstenen buitengoed met Vlaamse renaissancetuin; naar een door water omkaderd kasteel in een baroktuin, tot het monumentaal en classicistisch perspectief in het landschappelijk waardevolle park dat het vandaag nog is.

''De tuinen van Hingene' kost 5 euro en is verkrijgbaar in het kasteel (03 820 60 10) of te bestellen via info@kasteeldursel.be. Verzendkosten: 4 euro (binnenland) en 7,50 euro (buitenland).